Του Νάσου Βαλαβάνη
Υποψηφίου Δημοτικού Συμβούλου Αχαρνών με τον Χάρη Δαμάσκο – Δ.Ε.Κ.Α.

Ο νέος νόμος του «Κλεισθένη» για την δημοτική και την περιφερειακή αυτοδιοίκηση, φέρνει στις επικείμενες εκλογές την απλή αναλογική η οποία δυσκολεύει την αυτοδυναμία των παρατάξεων και μάλλον θα οδηγήσει στην υποχρεωτική ανάπτυξη συνεργασιών.

Με την απλή αναλογική στις εκλογές υπάρχει κίνητρο να συμμετέχουν πολλοί συνδυασμοί και κατά συνέπεια θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ένας από αυτούς να πάρει από την πρώτη Κυριακή πάνω από το 50% των ψήφων. Αν όμως συμβεί αυτό, τότε ο συνδυασμός αυτός θα λάβει και την πλειοψηφία των εδρών του δημοτικού συμβουλίου και θα κυβερνήσει τον δήμο με αυτοδυναμία.

Είναι σημαντικό λοιπόν να κατανοήσουμε τις βασικές αλλαγές που φέρνει αυτός ο εκλογικός νόμος:

Η πρώτη Κυριακή των εκλογών είναι καθοριστικής σημασίας διότι μόνον σε αυτήν εκλέγονται οι δημοτικοί σύμβουλοι. Ανάλογα με το ποσοστό που θα πάρει ο κάθε συνδυασμός την πρώτη Κυριακή, θα πάρει και το αντίστοιχο ποσοστό εδρών στο δημοτικό συμβούλιο. Αυτό δεν αλλάζει την δεύτερη Κυριακή.

(Διαφορά: Μέχρι σήμερα, κατά την πρώτη Κυριακή η ψηφοφορία στόχευε στο να αναδείξει τους δύο πρώτους συνδυασμούς, οι οποίοι στην δεύτερη Κυριακή θα αναμετρούνταν για την πρωτιά. Όποιος έβγαινε πρώτος έπαιρνε την απόλυτη πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων και οι υπόλοιποι συνδυασμοί μοιράζονταν τις υπόλοιπες έδρες.)

Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να θυμάται ο ψηφοφόρος είναι ότι την πρώτη Κυριακή θα εκλέξει το δημοτικό συμβούλιο, η σύνθεση του οποίου δεν αλλάζει από το αποτέλεσμα της δεύτερης Κυριακής. Την δεύτερη Κυριακή στην εκλογική μάχη θα συμμετέχουν οι δύο υποψήφιοι δήμαρχοι, οι οποίοι κατά την πρώτη Κυριακή πήραν την 1η και την 2η θέση. Όποιος πάρει την πρώτη θέση στην εκλογική αναμέτρηση της δεύτερης Κυριακής θα είναι και ο δήμαρχος της επόμενης τετραετίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο δήμαρχος θα «ελέγχει» την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου.

Αν, λοιπόν, δεν υπάρξει αυτοδυναμία την πρώτη Κυριακή και ο δήμαρχος που θα εκλεγεί δεν θα έχει την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου, τότε, προκειμένου να υπάρξει δημοτική αρχή, θα πρέπει να διαμορφωθούν συνεργασίες μεταξύ των εκλεγμένων δημοτικών παρατάξεων.

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα καθώς απαιτούνται πολύ λεπτοί χειρισμοί και συμφωνίες προκειμένου να ισορροπήσει το σύστημα που θα έχει προκύψει από τις εκλογές, αφού πολλοί εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι και από τις άλλες δημοτικές παρατάξεις θα απαιτήσουν δημοτικά αξιώματα, πράγμα που για πρώτη φορά επιτρέπει ο νόμος υπό προϋποθέσεις. Αν τα αξιώματα δοθούν και στις άλλες δημοτικές παρατάξεις με βάση προγραμματική συμφωνία, η έκβαση θα είναι θετική για τον δήμο και τους δημότες. Αν η διαδικασία της συναλλαγής έχει αντίκρισμα μόνον την «καρέκλα», τότε θα χαθεί η προοπτική για την βελτίωση της καθημερινότητας των δημοτών.

Το παραπάνω πρόβλημα μας φέρνει σε μια πραγματικότητα που δεν πρέπει να αποφύγουμε. Μας φέρνει το θέμα της προσωπικότητας και της εμπειρίας του εκλεγμένου δημάρχου. Αν ο δήμαρχος έχει ισχυρή προσωπικότητα και είναι έμπειρος στην διαχείριση ανάλογων καταστάσεων, τότε τα πράγματα θα εξελιχθούν πιο ομαλά και πιο γρήγορα. Και οι «ανάλογες καταστάσεις», δεν εννοούνται αυτές που αξιοποιούν μεν τους τακτικισμούς και τις συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, που όμως αδυνατούν να ανταποκριθούν στις σοβαρές απαιτήσεις του νέου τύπου δημοτικής διακυβέρνησης. Είναι υποχρέωση μας λοιπόν να αναζητήσουμε αυτόν που να διαθέτει την εμπειρία, τις αυξημένες διοικητικές, τεχνοκρατικές ικανότητες και γνώσεις για να διοικήσει αποτελεσματικά.

Γι’ αυτό ο ψηφοφόρος, ο οποίος είναι αυτός που στην ουσία καθορίζει τις εξελίξεις, αν θέλει να κυβερνηθεί αποτελεσματικά, θα πρέπει να σκεφθεί πολύ προσεκτικά ποιοι θα είναι οι δύο υποψήφιοι δήμαρχοι που θα αναμετρηθούν με δική του εντολή την δεύτερη Κυριακή.

Μια άλλη σημαντική καινοτομία του νέου νόμου είναι το ότι διαχωρίζεται πλέον η εκλογή του δημοτικού συμβουλίου από την εκλογή των τοπικών συμβουλίων. Σε άλλη κάλπη και με άλλο ψηφοδέλτιο θα ψηφίζει ο ψηφοφόρος για δήμαρχο και δημοτικούς συμβούλους και σε άλλη κάλπη και με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο θα ψηφίζει για το τοπικό συμβούλιο της κοινότητάς του.

Για κάθε κοινότητα πάνω από 300 κατοίκους θα εκλέγονται τοπικά συμβούλια και στις κοινότητες κάτω των 300 κατοίκων θα εκλέγεται μόνον πρόεδρος. Και στις δύο περιπτώσεις, και τα τοπικά συμβούλια και οι πρόεδροι θα εκλέγονται σε ξεχωριστή κάλπη από το δημοτικό συμβούλιο. Αυτό σημαίνει ότι ο ψηφοφόρος θα μπορεί να ψηφίσει τον δήμαρχο της αρέσκειάς του και διαφορετικό τοπικό συμβούλιο ή πρόεδρο της κοινότητας που θα είναι της αρέσκειάς του.

(Διαφορά: Με το προηγούμενο σύστημα θα ψήφιζε τον δήμαρχο που ήθελε και αναγκαστικά και το τοπικό συμβούλιο που θα υπήρχε στον συνδυασμό αυτού του δημάρχου. Αυτή η αλλαγή στον εκλογικό νόμο απελευθερώνει τις κοινωνίες των χωριών και τους επιτρέπει να επιλέξουν με άλλα κριτήρια τον δήμαρχό τους και με άλλα κριτήρια τον πρόεδρο της κοινότητας και το τοπικό τους συμβούλιο.)

Είναι εξαιρετικά σημαντικό λοιπόν, οι ψηφοφόροι που επιθυμούν την επιλογή των καλυτέρων, πολύ προτού φτάσουν στην κάλπη να πληροφορηθούν για την ποιότητα του και τις ικανότητες κάθε υποψηφίου του συνδυασμού που τους εκφράζει, έχοντας έτσι ολοκληρωμένη προσωπική αντίληψη για καθένα από αυτούς που διεκδικούν την ψήφο τους.
Δηλαδή, στο κατά πόσον ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος επιθυμεί πραγματικά να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, πόσο πετυχημένος είναι στον χώρο εργασίας του, της οικογενείας του και στην εν γένει ζωή του, στο αν στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και όχι σε τρίτους, στο αν έχει άποψη και μπορεί να την εκφράζει και να την υποστηρίζει, και σε οτιδήποτε άλλο αποδεικνύει την αξιοσύνη του υποψηφίου.