Το Ολυμπιακό Χωριό χρίστηκε σε μια έκταση 1.240 στρεμμάτων στους πρόποδες της Πάρνηθας στις Αχαρνές στη θέση «Λεκάνες». Διαμορφώθηκε σε τρεις ζώνες: τη ζώνη κατοικίας, τη ζώνη πολεοδομικού κέντρου και τη ζώνη πρασίνου.

Το έργο της μελέτης, κατασκευής, σχεδιασμού, υλοποίησης μα και της περαιτέρω συντήρησης ανέλαβε η ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ 2004 Α.Ε. μετοχική θυγατρική του Ο.Ε.Κ. (σήμερα δεν υφίσταται) η οποία είχε και την ευθύνη για τις εφαρμογές των μελετών, τις απαλλοτριώσεις και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Με επίβλεψη και ευθύνη της ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ 2004 Α.Ε. κατασκευάσθηκαν 2.292 πρότυπες κατοικίες, σε 366 συγκροτήματα πολυκατοικιών με 19 διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς τύπους (Ζώνη οικιστικού).

Η Ζώνη πρασίνου είναι μια έκταση 500 στρεμμάτων στην οποία μελετήθηκαν και πραγματοποιήθηκαν διαμορφώσεις των ελευθέρων εκτάσεων (χώροι αναψυχής, πεζοδρομήσεις, πλατείες κ.α.) καθώς και οι απαραίτητες δεντροφυτεύσεις, υποστηριζόμενες από συστήματα άρδευσης. Στο Πρότυπο Ολυμπιακό Χωριό προβλέφθηκε η κατασκευή υπογειοποίησης των δικτύων ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών και φυσικού αερίου. Κατά το στάδιο των εκσκαφών, εντοπίσθηκε κατά τη διάρκεια εργασιών κατασκευής, μεγάλο τμήμα του ιστορικού Αδριάνειου Υδραγωγείου, το οποίο και αναδείχθηκε με ειδικές κατασκευές, σε μεγάλο βαθμό. Πλαισιώθηκε αμφίπλευρα με χώρους περιπάτου και διατρέχει επιφανειακά μεγάλο μήκος και υπόγεια όλο το Ολυμπιακό Χωριό με διεύθυνση ΒΝ. Στο Αδριάνειο Υδραγωγείο συγκαταλέγονται και τα 19 καλυμμένα φρέατα που αναπτύσσονται σε όλο το μήκος του.

Το έργο που παρέδωσε η ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΧΩΡΙΟ 2004 Α.Ε. είναι «ζωντανό» μνημείο των Ολυμπιακών Αγώνων και τόπος τιμής για τους Έλληνες μα και τους ξένους Ολυμπιονίκες, Παραολυμπιονίκες. Τα ονόματά τους αναγράφονται σε δύο μαρμάρινες πλάκες στην κεντρική πλατεία του Ολυμπιακού Χωριού. Στη ζώνη του πολεοδομικού κέντρου περιλαμβάνονται οι υποδομές που είναι απαραίτητες για την αστική ανάπτυξη, για οικιστική χρήση με παρεμβάσεις φιλικές προς το περιβάλλον, με κοινωνικές υποδομές (πρόνοια, άθληση), εμπορική αξιοποίηση, αναψυχή, χώρους πρασίνου κλπ. Με την αξιοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου για συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα κατασκευάσθηκαν έργα υποδομής: 2 Σχολεία, Γυμνάσιο, Λύκειο, Πολυκλινική, Βρεφονηπιακός Σταθμός, 2 Νηπιαγωγεία και το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.).
Στον αθλητικό τομέα κατασκευάσθηκαν: Στάδιο 8 διαδρόμων, Κολυμβητήριο 8 διαδρόμων, 50m Ολυμπιακών προδιαγραφών, δύο Κλειστά Γήπεδα Καλαθοσφαίρισης, τέσσερα Ανοικτά Γήπεδα Τένις κ.α.

Στην εμπορική αξιοποίηση εντάσσεται η κατασκευή 22 μικρο-καταστημάτων γειτονιάς.

Ο οικισμός του Ολυμπιακού Χωριού, όπως είναι γνωστό δημιουργήθηκε με κίνητρο τη φιλοξενία των αθλητικών αποστολών που συμμετείχαν στην 28η Ολυμπιάδα στην Αθήνα το 2004. Σε 22.000 μέλη ανέρχεται ο αριθμός που φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του. Ο σκοπός του Ολυμπιακού Χωριού ήταν διττός, μιας και προβλέπετο και η μεταολυμπιακή χρήση του με τη διάθεσή του σε δικαιούχος του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και διατέθηκε σε μεγάλο ποσοστό με τη διαδικασία κλήρωσης σε ανοικτό διαγωνισμό.

Το έργο ανήκει στον Ο.Ε.Κ. ο οποίος το ανέθεσε στην μονο-μετοχική θυγατρική του Ο.Χ.Α.Ε. 2004 Α.Ε.
Η Ο.Χ.Α.Ε. 2004 Α.Ε. παρουσιάζει το ιδρυτικό καταστατικό της στο ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 474/6.04.2000 τεύχος δεύτερο Αποφάσεις Αρ. 190739 και το υπογράφει στην Αθήνα στις 05/04/2000 ο Υπουργός Μιλτιάδης Παπαϊωάννου.

Αναφέρονται σαφέστατα οι σκοποί: «…η εκπόνηση μελετών, η δημοπράτηση και ανάθεση της κατασκευής του παραπάνω έργου, με αυτοχρηματοδότηση και συγχρηματοδότηση, η διαμόρφωση ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου, η συντήρηση, επισκευή, μετασκευή και αναδιάρθρωση τόσο των κατοικιών του Ολυμπιακού Χωριού όσο και των κτιριακών συγκροτημάτων, κτηρίων, εν γένει κτισμάτων και ελεύθερων χώρων που υπάρχουν σε αυτό ώστε μετά τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων να εξυπηρετούν τις ανάγκες της μετα-ολυμπιακής χρήσης του οικισμού. Η σύναψη κάθε είδους σύμβασης με το Δημόσιο ή με οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου…»

Λόγω της παραπάνω διττής φύσης του έργου, η ανάπτυξη του σχεδιασμού και της κατασκευής του περιλαμβάνει 2 φάσεις, εκ των οποίων η πρώτη στόχευε στην φιλοξενία των αθλητών και η δεύτερη στην προώθηση των απαιτούμενων μετασκευών, διαμορφώσεων οικιών και κατασκευή υποδομών για την άνετη και ευχάριστη διαβίωση των μόνιμων κατοίκων του οικισμού. Στην κατεύθυνση αυτή κατασκευάσθηκαν βασικά κτήρια του απαραίτητου κοινωνικού εξοπλισμού, όπως είναι τα Σχολικά Κτήρια που απαιτούνται βάσει των πολεοδομικών προτύπων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για τον προβλεπόμενο πληθυσμό του οικισμού που εκ πρώτης όψεως εκτιμάτο στους 10.000 κατοίκους. (Σήμερα υπολογίζονται 11.000-11.500 κάτοικοι).
Έτσι, κατασκευάστηκαν 2 Δημοτικά Σχολεία, 1 Γυμνάσιο, 1 Λύκειο, 1 Βρεφονηπιακός Σταθμός και 2 Νηπιαγωγεία.

Επίσης κατασκευάσθηκε ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ πλήρως εξοπλισμένο που χρησιμοποιήθηκε στους Αγώνες ως Πολυκλινική και μετέπειτα, εξυπηρετούσε τους κατοίκους σχετικά με τα ασφαλιστικά τους ταμεία: ΠΕΔΥ, ΤΕΒΕ, ΟΓΑ κλπ. (Αυτό έπαψε να υφίσταται αμέσως μόλις μεταφέρθηκαν τα ιατρεία του ΠΕΔΥ στο παράρτημα της Λ. Κύμης στο Ολυμπιακό Χωριό και στην Πολυκλινική πρέπει να πληρώνουν εισητήριο 10€. Οι ασφαλισμένοι του ΠΕΔΥ αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα παροχής υπηρεσιών στον πρωτοβάθμιο τομέα υγείας και τα ιατρικά ραντεβού που δίδονται από το ΠΕΔΥ έχουν μεγάλη χρονική καθυστέρηση).

Στο βόρειο άκρο του οικισμού κατασκευάσθηκε Αθλητικό Κέντρο που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων σε αθλοπαιδιές – ψυχαγωγία.

• Στάδιο 8 διαδρόμων με φυσικό χλοοτάπητα.
• Δύο (2) Κλειστά Γυμναστήρια Καλαθοσφαίρισης – Βόλεϊ (Λειτουργούν και συντηρούνται αποκλειστικά από τους κατοίκους του Ολυμπιακού Χωριού. Σήμερα αθλούνται σε αυτά, στα γήπεδα τένις και στον στίβο περισσότερα από 900 παιδιά από το Ολυμπιακό Χωριό και τις γύρω περιοχές, εγγεγραμμένα στους Αθλητικούς Συλλόγους «ΦΟΙΒΟΣ» και «ΑΘΗΝΑ»).
• Τέσσερα (4) Ανοικτά Γήπεδα Τένις.
• Ένα (1) Κολυμβητήριο Ολυμπιακών προδιαγραφών με 8 λουρίδες των 50μ. με όλες τις υποδομές.

Στη δυτική πλευρά του οικισμού σε επαφή με τη Λεωφόρο Κύμης (στο χώρο που στη διάρκεια των Αγώνων λειτούργησε το εστιατόριο σε προσωρινές κατασκευές-τέντες), προβλέπεται η ανάπτυξη μικρού Εμπορικού Κέντρου με έμφαση στις εμπορικές λειτουργίες, την αναψυχή και την κοινωνική εξυπηρέτηση. Χωροταξικά έχει προσδιορισθεί ο χώρος του Ο.Τ. Γ4 που αποτελεί και το μεγαλύτερο οικοδομικό τετράγωνο, μικρού Εμπορικού Κέντρου ενώ υπάρχουν και 400 θέσεις στάθμευσης.

Η υλοποίηση του ανωτέρου έργου θα έχει πολλαπλά οφέλη:

• Αποκέντρωση και αποσυμφόρηση του νέου εμπορικού κέντρου. Τα μαγαζιά θα είναι συγκεντρωμένα και θα υποστηρίζονται από θέσεις σταθμεύσεως.
• Νέες θέσεις εργασίας θα συντελέσουν κατά πολύ στα ποσοστά μείωσης της εγγεγραμμένης ανεργίας του Δήμου.

Είναι ωστόσο προφανές ότι οι παραπάνω στοιχειώδεις εγκαταστάσεις, δεν καλύπτουν το σύνολο των αναγκών των κατοίκων, ιδιαίτερα μάλιστα σε επίπεδο εξυπηρετήσεων γειτονιάς οι οποίες προβλέφθηκαν και χωροθετήθηκαν στην δεύτερη φάση του έργου.

Σε αυτές τις εξυπηρετήσεις γειτονιάς κατά κατηγορία εντάχθηκαν τα εξής εμπορικά μικροκαταστήματα γειτονιάς.
Τα καταστήματα της κατηγορίας αυτής, είναι εκείνα που εξυπηρετούν άμεσες και μικρές εμπορικές ανάγκες με μικρά εμβαδά που κυμαίνονται από 28.41m2, 48.75m2, 51m2, 68m2, 72.72m2 έως 97,98m2 που είναι τα δύο (2) μεγαλύτερα εξ αυτών.

Τα 22 καταστήματα είναι κατανεμημένα σε 17 Ο.Τ. κατά τρόπο που να είναι άμεσα προσπελάσιμα από τα κτίρια κατοίκων, χωρίς το δυνατόν χρήση μεταφορικού μέσου. Βάσει του Π.Δ. για το «περιεχόμενο της χρήσης γης» ΦΕΚ 166/Δ/6.3.87 στις περιοχές «γενικής κατοικίας» στις οποίες ανήκουν τα Ο.Τ. της ζώνης κατοικίας του Ολυμπιακού Χωριού είναι επιτρεπτές οι χρήσεις των καταστημάτων αυτής της κατηγορίας και επομένως το θέμα αυτό δεν απαιτεί τροποποίηση της πολεοδομικής μελέτης.

1. Παντοπωλείο – Οπωροπωλείο (mini market) 3
2. Παραδοσιακό καφενείο 2
3. Ψιλικά 3
4. Πρατήριο άρτου – Ζαχαροπλαστείο 2
5. Βιβλιοχαρτοπωλείο 1
6. Φαρμακείο 1
7. Πρατήριο ΠΡΟ-ΠΟ 1
8. Πλυντήριο – Καθαριστήριο 1
9. Ανθοπωλείο 1
10. Κάβα ποτών 1
11. Κουρείο – Κομμωτήριο
12. INTERNET CAFÉ 1
13. VIDEO CLUB 1
14. Σιδηρικά – Κλειδιά, Χρωματοπωλείο 1
15. Κρεοπωλείο 1
16. Ιχθυοπωλείο 1
17. Ψητοπωλείο 1

Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η δημοπράτηση ξεκίνησε με εξαιρετικά υψηλές τιμές από τον Ο.Ε.Κ και τα μισθώματα ξεπέρασαν έως και το 600% της τιμής εκκίνησης με αποτέλεσμα να κλείσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σήμερα από τα 22 μικροκαταστήματα λειτουργούν μόνο (4) ενώ τέσσερα (4) έχει αναλάβει ο Σύλλογος Κατοίκων για δικές του χρήσεις. Επιτακτική ανάγκη αποτελεί η επαναδημοπράτηση των καταστημάτων με λογικά μισθώματα και ο επαναπροσδιορισμός χρήσης, ώστε αυτά να καταστούν βιώσιμες επιχειρήσεις. Το συνολικό εμβαδό των καταστημάτων είναι 1.076m2.

Στο Ολυμπιακό Χωριό των 11.000 κατοίκων όμως πρέπει απαραίτητα να δημιουργηθούν και Υπηρεσίες Διοίκησης αλλά και σημεία αναφοράς Κοινωνικού και Πολιτιστικού χαρακτήρα:

1. Ταχυδρομείο
   Το Ολυμπιακό Χωριό λόγω της χωροταξικής «ιδιορρυθμίας», του απομονωνόμενου οικιστικού χαρακτήρα (απέχει 3.000 – 3.500μ) από τον οικιστικό τομέα του Δήμου, μα και των αραιών λεωφορειακών δρομολογίων, δημιουργεί την αυξημένη αναγκαιότητα ύπαρξης ταχυδρομείου το οποίο αναβαθμισμένες υπηρεσίες θα εξυπηρετούσε και τις γύρω περιοχές παρέχοντας ποιότητα ζωής στον πολίτη.
2. Βιβλιοθήκη
   Ένας λαός που θέλει να λέγεται πολιτισμένος οφείλει να δίνει έμφαση στην γνώση και η δημιουργία οργανωμένης βιβλιοθήκης θα συνέβαλε σε αυτό.
3. Αμφιθέατρο – Κινηματοθέατρο.
   Δεδομένου ότι σε όλη την έκταση του Δήμου Αχαρνών δεν υπάρχει ανάλογος χώρος, η κατασκευή του θα έδιδε και πολιτισμική διέξοδο σε όλο τον Δήμο. (Η κατασκευή θα απέδιδε και έσοδα με την ορθή χρήση και διάθεσή του (θεατρικές παραστάσεις, ημερίδες κλπ.).
4. Κ.Α.Π.Η
   Αναγκαία κρίνεται η δημιουργία Κ.Α.Π.Η. για την κάλυψη των αναγκών των ηλικιωμένων – υπερηλίκων του Ολυμπιακού Χωριού μα και της τριγύρω περιοχής.
5. Κέντρο Νεότητας
   Η νεολαία του Ο.Χ. όντας απαξιωμένη, απομονωμένη και αδικημένη σε σχέση με άλλους νέους της εποχής εύκολα ρέπει στην παραβατικότητα. Αναγκαία λοιπόν κρίνεται η δημιουργία Πολιτιστικού κέντρου νεότητος.

Απαραίτητη μέριμνα και συντήρηση για τις Παιδικές Χαρές
Στα 1.240 στρέμματα του Ο.Χ. υπάρχουν κατανεμημένες 10 παιδικές χαρές για την ψυχαγωγία των μικρών παιδιών. Όλες αυτές προχειροκατασκευασμένες με υλικά (ελαφρού τύπου) είναι σήμερα κατεστραμμένες σε μεγάλο βαθμό. Η παραβατικότητα μερίδας νεαρών μα και η παντελής απουσία συντήρησης, τις καθιστά και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ.
Η άμεση ανακατασκευή τους με προδιαγραφές ISO αποτελεί άμεση αναγκαιότητα.

Ζώνη Πρασίνου
Τα 500 στέμματα της ζώνης πρασίνου παραμένουν αφρόντιστα και εγκαταλειμμένα στην τύχη τους. Απότιστα δέντρα και φυτά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ξεραίνονται καθημερινά. Χορταριασμένες μεγάλες εκτάσεις γεμάτες σκουπίδια αποτελούν αποκαρδιωτική εικόνα και παράγοντα πυρκαγιάς. Σπασμένα, ξηλωμένα παγκάκια, φωτιστικά σπασμένα, κατεστραμμένοι κάδοι πολλοί από αυτούς ξηλωμένοι, συμπληρώνουν την εικόνα. Αυτό όμως που προσπερνά και καταλύει κάθε έννοια σεβασμού είναι η ολοσχερής καταστροφή του κεντρικού σιντριβανιού αλλά και όλων των άλλων, όπως και των δύο επιτιμίων μαρμάρινων στύλων, όπου αναγράφονται τα ονόματα των Ολυμπιονικών – Παραολυμπιονικών αθλητών της Ολυμπιάδας του 2004.

Τα φώτα έσβησαν, ο απόηχος κόπασε και ευθύς αμέσως άρχισε η παρακμή ενός λαμπρού έργου που όφειλε να είναι πρότυπο, όπως προλογίστηκε, πρότυπο όπως προσδιορίσθηκε και να αποτελεί διαχρονικό πόλο έλξης για τους παγκόσμιους επισκέπτες.

Το Ολυμπιακό Χωριό θα μπορούσε εύκολα να γίνει το κατεξοχήν παράδειγμα της θετικής επίδρασης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ελάχιστα αλλά ταυτόχρονα σημαντικά είναι αυτά που υπολείπονται για την τελική πραγμάτωση της ιδέας του Ολυμπιακού Χωριού της Αθήνας ως Πρότυπης Πόλης και υποδείγματος σύγχρονης οικιστικής ανάπτυξης. Πρόκειται για τις κοινωνικές υποδομές που θυσιάστηκαν και παραλείφθηκαν λόγω της ταχύτητας κατασκευής του. Το ενδιαφέρον του Δήμου αλλά και η πρωτοβουλία των ίδιων των κατοίκων του είναι αυτά που τελικά θα οδηγήσουν στο να κερδηθεί το “στοίχημα” όσων πίστεψαν ότι το Ολυμπιακό Χωριό μπορεί να αναδειχθεί ως ένα πλήρες οικιστικό μοντέλο με δικό του κοινωνικό πρόσωπο και συμπαγή κοινωνική συνοχή.

Νάσος Βαλαβάνης